‘‘เตเนว โส สุคติมุเปจฺจ โมทติ,

สุขปฺผลํ กริย สุขานิ วินฺทติ;

สโมชสา [สมฺปชฺชสา (สี. ปี.), ปามุญฺชสา (สฺยา.), สามญฺจ สา (ก.)] รสหรณี สุสณฺฐิตา,

อิธาคโต ลภติ รสคฺคสคฺคิตํฯ

‘‘เตนาหุ นํ อตินิปุณา วิจกฺขณา,

อยํ นโร สุขพหุโล ภวิสฺสติ;

คิหิสฺส วา ปพฺพชิตสฺส วา ปุน [ปน (สฺยา.)],

ตํ ลกฺขณํ ภวติ ตทตฺถโชตก’’นฺติฯ

(21-22) อภินีลเนตฺตโคปขุมลกฺขณานิ

[228] ‘‘ยมฺปิ, ภิกฺขเว, ตถาคโต ปุริมํ ชาติํ ปุริมํ ภวํ ปุริมํ นิเกตํ ปุพฺเพ มนุสฺสภูโต สมาโน น จ วิสฏํ, น จ วิสาจิ [น จ วิสาจิตํ (สี. ปี.), น จ วิสาวิ (สฺยา.)], น จ ปน วิเจยฺย เปกฺขิตา, อุชุํ ตถา ปสฏมุชุมโน, ปิยจกฺขุนา พหุชนํ อุทิกฺขิตา อโหสิฯ โส ตสฺส กมฺมสฺส กฏตฺตา…เป.… โส ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคโต สมาโน อิมานิ ทฺเว มหาปุริสลกฺขณานิ ปฏิลภติฯ อภินีลเนตฺโต จ โหติ โคปขุโม จฯ

‘‘โส เตหิ ลกฺขเณหิ สมนฺนาคโต, สเจ อคารํ อชฺฌาวสติ, ราชา โหติ จกฺกวตฺตี…เป.… ราชา สมาโน กิํ ลภติ? ปิยทสฺสโน โหติ พหุโน ชนสฺส, ปิโย โหติ มนาโป พฺราหฺมณคหปติกานํ เนคมชานปทานํ คณกมหามตฺตานํ อนีกฏฺฐานํ โทวาริกานํ อมจฺจานํ ปาริสชฺชานํ ราชูนํ โภคิยานํ กุมารานํฯ ราชา สมาโน อิทํ ลภติ…เป.… พุทฺโธ สมาโน กิํ ลภติ? ปิยทสฺสโน โหติ พหุโน ชนสฺส, ปิโย โหติ มนาโป ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํ อุปาสกานํ อุปาสิกานํ เทวานํ มนุสฺสานํ อสุรานํ นาคานํ คนฺธพฺพานํฯ พุทฺโธ สมาโน อิทํ ลภติ’’ฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ

[229] ตตฺเถตํ วุจฺจติ –

‘‘น จ วิสฏํ น จ วิสาจิ [วิสาจิตํ (สี. ปี.), วิสาวิ (สฺยา.)], น จ ปน วิเจยฺยเปกฺขิตา;

อุชุํ ตถา ปสฏมุชุมโน, ปิยจกฺขุนา พหุชนํ อุทิกฺขิตาฯ